Форекс арилжаа нь олон арилжаачдад санхүүгийн зорилгодоо хүрэхэд туслах хүчирхэг хэрэгсэл болж чаддаг. Гэвч арилжаанд амжилттай оролцохын тулд зөв стратеги, систем, төлөвлөгөө хэрэгтэй. Энэхүү нийтлэл нь форекс анхлан суралцагчдад зориулан арилжааны стратеги, систем, төлөвлөгөөний үндсэн ойлголтуудыг тайлбарлаж, хэрхэн амжилттай арилжаа хийхэд туслах болно.

1. Арилжааны Стратеги гэж юу вэ?

Арилжааны стратеги гэдэг нь зах зээл дээр ашиг олох зорилгоор арилжаачдын ашигладаг тодорхой арга барил, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө юм. Тухайн арилжаачид арилжааны шийдвэрүүдийг гаргахдаа ямар нэгэн төрлийн арилжааны арга, техник эсвэл эрсдэлийн удирдлага ашиглахыг стратеги нь тодорхойлдог гэж ойлгож болно. Арилжааны стратеги нь зах зээлийн нөхцөл байдал, арилжаачийн зорилго, арга барилаас хамааран олон янз байдаг.

Форекс арилжаанд ашигладаг стратегиудыг дараах байдлаар ангилж болно:

• News Trading (Мэдээний арилжаа): Зах зээлийн үнэлгээ нь томоохон эдийн засгийн мэдээ болон үйл явдлуудаас ихээхэн нөлөөлдөг. Энэ тохиолдолд зах зээлийн хөдөлгөөнийг шууд мэдээний хөтөлбөрүүдийн мэдээллүүдийг ашиглан арилжаа хийх стратеги хэрэглэгддэг.
• Macro Trading (Макро арилжаа): Макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүд болон томоохон хөрөнгийн зах зээлийн чиг хандлагыг шинжилж, урт хугацааны арилжааны стратеги.
• Carry Trade (Кэрри трейд): Энэ стратегид арилжаачид өндөр хүүтэй валютуудыг худалдан авч, бага хүүтэй валютуудыг зарах замаар орлого олохыг зорьдог.
• Scalping (Скальпинг): Маш богино хугацаанд арилжаа хийн, зах зээлийн жижиг хөдөлгөөнөөс орлого олох арга.
• Day Trading (Өдөр тутмын арилжаа): Арилжаачид өдрийн дотор бүх арилжааг хааж, орлого олохыг зорьдог стратеги.
• Swing Trading (Суурь худалдаа): Урт болон дунд хугацааны чиг хандлагыг дагаж, зах зээлд тодорхой өдрийн дотор дунд хугацааны хөдөлгөөн ашиглан арилжаа хийх стратеги.
• Position Trading (Алсын хараатай худалдаа): Арилжаачид урт хугацааны чиг хандлага дагаж, хэдэн сарын туршид арилжаа хийдэг.
• Trend Trading (Чиг хандлагын арилжаа): Зах зээлийн чиг хандлагыг даган арилжаа хийх арга.
• Range Trading (Хязгаарын арилжаа): Зах зээл дунд хугацаанд тогтмол байгаа үед арилжаачид хязгаарын хөдөлгөөнөөс орлого олохыг зорьдог.
• Momentum Trading (Моментум арилжаа): Зах зээлийн хүчтэй чиг хандлага эсвэл хөдөлгөөн дунд орж, томоохон хурдацтай хөдөлгөөнөөс ашиг олох стратеги.
• Breakout Trading (Брэйк аут арилжаа): Зах зээл нь тодорхой хязгаарлалтаас давсан үед арилжаа нээж, томоохон хөдөлгөөнөөс ашиг олох.
• Pullback Trading (Буцаан таталт арилжаа): Трендийн эсрэг томоохон бууралтын үед арилжаа нээж, дараагийн өсөлтөөс ашиг олох стратеги.
• Reversal Trading (Байрлалын өөрчлөлтийн арилжаа): Зах зээлийн өсөлт эсвэл бууралт давах үед чиг хандлага өөрчлөгдөхийг урьдчилан таамаглах.
• Contrarian Trading (Контр ая арилжаа): Зах зээл дээрх олон нийтийн хандлагын эсрэг арилжаа хийж, зөвшөөрөлгүй шийдвэр гаргах стратеги.

2. Арилжааны Систем гэж юу вэ?

Арилжааны систем гэдэг нь тухайн арилжаачид арилжаа хийхдээ мөрдөх дүрмүүдийн багц бөгөөд түүний зорилго нь шийдвэр гаргалтыг автоматжуулж, зохион байгуулалттай байлгах явдал юм. Арилжааны систем нь арилжааны стратеги-ийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой бөгөөд дараах 8 үндсэн элементийг агуулдаг:

1. Entry Signal (Орох дохио): Арилжаа нээх үед хамгийн тохиромжтой цагийг тодорхойлох.
2. Exit Signal (Гарах дохио): Арилжаа хаах үед болон алдагдал хязгаарлах (Stop Loss) болон ашиг авах (Take Profit) түвшинг тодорхойлох.
3. Winning Percentage (Амжилтын хувь): Системийн амжилттай арилжааны хувь.
4. Risk to Reward Ratio (Эрсдэл-Шагналын харьцаа): Эрсдэл болон өгөөжийн харьцаа.
5. Position Sizing Parameters (Байрлалын хэмжээ): Арилжааны хэмжээ болон ашиглах тохирох капиталыг тодорхойлох.
6. Frequency of Trading Opportunities (Арилжааны боломжийн давтамж): Арилжаа хийх боломжийн тоо болон хэр их удаа арилжаа хийхийг зааж өгнө.
7. Average Expected Annual Return (Жилийн дундаж хүлээгдэж буй орлого): Арилжааны системээс хүлээгдэж буй жилийн нийт орлого.
8. Maximum Expected Drawdown (Хамгийн их алдагдал): Арилжааны системийн хамгийн их боломжит алдагдал.

Арилжааны систем нь зөвхөн техникийн шинжилгээ болон суурь шинжилгээ дээр биш, мөн сэтгэл зүйн хяналт болон дүрмүүдийн дагуу тодорхойлогддог.

3. Арилжааны Төлөвлөгөө гэж юу вэ?

Арилжааны төлөвлөгөө гэдэг нь арилжаачны сонгосон арилжааны стратеги болон систем-д нийцсэн, хувь хүний хүлээлт, эрсдэлийн менежмент, шинжилгээ, болон хариу арга хэмжээнүүдийг тодорхойлсон дүрмүүдийн цогц багц юм. Арилжааны төлөвлөгөө нь түүнийг амжилттай хэрэгжүүлэхэд зориулагдсан гол баримт бичиг бөгөөд арилжаачид өөрийн хэм хэмжээг сахин, алдаа гаргах эрсдэлийг бууруулж, тогтвортой орлого олох боломжийг олгодог.

Арилжааны төлөвлөгөөний гол хэсгүүд нь:

• Арилжааны стратеги болон системийн сонголт: Арилжааны стратегиас хамааран хэрхэн орж, гарахыг тодорхойлно.
• Эрсдэл хязгаарлах (Stop Loss & Take Profit): Алдагдлыг хэрхэн хязгаарлах, ашиг хүртэх хугацааг урьдчилан тодорхойлох.
• Сэтгэлзүйн удирдлага: Сэтгэл зүйгээ хянах, стресс, сэтгэл хөдлөлөөс урьдчилан сэргийлэх арга.
• Давтамж ба хэмжээ: Арилжааны давтамж болон нэг арилжаа хийхэд хэр их хөрөнгө оруулахыг шийдэх.
• Хувийн хүлээлт: Хамгийн их ашиг олох үүднээс өөрийн хүлээлтүүдийг зөв таамаглах.

4. Форекс Арилжаанд Анхлан Суралцагчдад Зориулсан Зөвлөмжүүд

• Багаас эхлэн суралц: Форекс арилжаанд орж эхлэхдээ бага хэмжээний хөрөнгө оруулах, алдагдлыг хүлээн зөвшөөрч сурах нь чухал.
• Арилжааны төлөвлөгөө боловсруул: Та ямар стратеги ашиглах вэ? Эрсдэлийг хэрхэн хянах вэ? Эдгээрийг төлөвлөж, мөрд.
• Сэтгэл хөдлөлийн хяналт: Арилжаа хийж байхдаа сэтгэл хөдлөлдөө автахгүй байх нь амжилтын үндэс юм.
• Боловсролоороо хөрөнгө оруул: Форекс зах зээл болон арилжааны стратегийн талаар тасралтгүй суралцаж, туршлагаа нэмэх нь чухал.

Форекс арилжаанд амжилттай орох нь зөв стратеги, систем, төлөвлөгөө дээр үндэслэгддэг. Эдгээр ойлголтуудыг гүнзгий ойлгож, зөв дагаж мөрдвөл та өөрийн хөрөнгө оруулалтыг эрсдэлгүй, үр дүнтэй өсгөж чадна.