Эллиотын Долгионы Онол нь санхүүгийн зах зээлд хамгийн түгээмэл ашиглагддаг техникүүдийн нэг юм. Энэ онол нь зөвхөн хувьцаа, барьцаа хөрөнгөөр хязгаарлагдахгүй, харин валютын зах зээл, ялангуяа Форекс (FX) зах зээлд мөн өргөн хэрэглэгддэг. Форекс арилжаанд Эллиотын Долгионы Онолыг ашиглах нь хөрөнгө оруулагчдад зах зээлийн чиг хандлагыг ойлгоход, мөн үнэ цэнийн хөдөлгөөнийг урьдчилан таамаглахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.

Эллиоттын Долгионы Онол нь зах зээлийн хөдөлгөөнийг давтагддаг, зохицуулсан долгионы хэлбэрээр тайлбарладаг. Энэ онолын үндсэн санаа нь зах зээл нь хүмүүсийн сэтгэл зүй, хандлага, шийдвэр гаргалттай холбоотойгоор давтагдах хандлагатай байдаг. Эллиотт энэхүү долгионы үйл явцыг онолдоо оролцуулан зах зээлийг урьдчилан таамаглах, хүлээгдэж буй хандлагыг илрүүлэх боломжтой гэж үзжээ. Эдгээр долгионыг таних нь хөрөнгө оруулагчдад зөв шийдвэр гаргахад туслах ач холбогдолтой. Энэ нийтлэлд бид Эллиотын Долгионы Онолыг хэрхэн Форекс арилжаанд ашиглах талаар дэлгэрэнгүй авч үзнэ.

1. Эллиотын Долгионы Онолын үндсэн ойлголт

Эллиотын онол нь сэтгэл зүйтэй холбоотойгоор зах зээлийн хандлагыг ойлгоход тусалдаг. Мэдээллийн хөдөлгөөн, сэтгэл зүй, хандлага нь хүмүүсийн сэтгэл санаагаар тодорхойлогддог бөгөөд энэ нь зах зээлийн хандлага, өсөлт болон бууралтад нөлөөлдөг.

Зах зээлд оролцогчид өөрийнхөө зан авир, мэдрэмжээр дамжуулан зах зээлийг удирддаг. Эллиотын онолыг ашиглан эдгээр ханшийн хандлага, сэтгэл зүйг ойлгох нь хөрөнгө оруулагчдад зөв шийдвэр гаргахад туслах боломжийг олгодог. Эллиоттын онол нь зах зээлийн хөдөлгөөнийг 5 үе шаттай мотив долгионы (motive waves) болон 3 үе шаттай залруулах долгионы (corrective waves) хослолын хэмнэлээр ангилдаг.

• Давуу долгион (Motiv Waves): Энэ нь зах зээлийн гол хандлагыг илэрхийлдэг бөгөөд 5 үе шаттай байдаг. Энэ долгионы үе шатууд нь зах зээлийн өсөлт эсвэл бууралтыг эхлүүлж, хүчтэй хөдлөхөд нөлөөлдөг.
• Залруулах долгион (Corrective Waves): Залруулах долгионууд нь зах зээлийн хөдөлгөөний эсрэг байдаг бөгөөд эдгээр долгионы үед үнэ буурдаг ч гол хандлага нь өсөх байдаг. Залруулах долгионы 3 үе шат нь зах зээлийн түр зуурын бууралт болон хариу үйлдэлд оршдог. Засварын долгионы үед үнэ бага зэрэг өсч эсвэл буурч болох бөгөөд эдгээр долгионыг зөв тодорхойлох нь хөрөнгө оруулагчдад зөв арилжааны шийдвэр гаргахад тусална.

Эллиотын онолыг Форекс арилжаанд ашиглах үед эдгээр долгионыг ойлгох нь хамгийн чухал юм. Тиймээс, Форекс арилжаанд энэ онолыг хэрхэн ашиглах талаар заавал анхаарах шаардлагатай.

2. Форекс арилжаанд Эллиотын Долгионы Онолыг ашиглах

2.1. Долгионы танилцуулга

Долгион гэдэг нь ямар нэгэн хөдөлгөөн, амьдарч буй хэлбэрийн өөрчлөлт гэж ойлгогддог. Эдгээр долгионы хэлбэр нь зах зээлийн үнэт цаас, валютын ханш, барааны үнэ зэрэг хөрөнгийн хөдөлгөөнийг агуулдаг бөгөөд эдгээр долгионыг таньж, тодорхойлох нь хөрөнгө оруулагчдад зах зээлийн хандлагыг урьдчилан таамаглахад тусална.

Эллиоттын онолд долгионы хөдөлгөөнүүд нь:

• Өсөлт (bullish)
• Бууралтыг (bearish) илэрхийлдэг
• Эдгээр долгионы хөдөлгөөнүүд нь давтагддаг, циклийн хэмнэлтэй байдаг.

Форекс зах зээл дээр Элиотын долгионыг таних нь тухайн валютын хослолын үнэ хэд хэдэн шатанд өсч буурах хандлагын явцад дуусах цагийг тодорхойлоход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Форекс арилжаанд долгионыг зөв таньж, тухайн долгионыг хэрхэн ашиглах талаар ойлгох нь таны арилжааны амжилтыг нэмэгдүүлнэ.

• Мотив долгионы 5 үе:
  • 1-р үе: Энэ нь зах зээлд анхны өсөлт үүсч, хөрөнгө оруулагчид сэтгэл дундуур байдаг үед гардаг. Арилжааг ихэвчлэн сонирхогчид хийдэг.
  • 2-р үе: Засах үе (буурсан ч өсөлт үргэлжилнэ), энэ үе шатанд үнэ буурч эхлэх ч, өсөлтийн хандлага үргэлжлэнэ.
  • 3-р үе: Энд зах зээл хамгийн хүчтэй өсөлттэй байдаг бөгөөд олон хөрөнгө оруулагчид оролцож, зах зээлийн үнэ өсдөг.
  • 4-р үе: Засах үе, энэ үе шатанд хэт хүчтэй өсөлтөөс дараа нь зах зээл зарим засварууд хийгддэг.
  • 5-р үе: Зах зээл хамгийн өндөр өсөлттэй байх үе бөгөөд олон хүмүүс энэ үеийн давуу тал дээр арилжаа хийдэг.
• Залруулах долгионы 3 үе:
  • A-р үе: Зах зээл буурч эхлэх үед хаягдсан амжилттай хандлагууд.
  • B-р үе: Сул орлого орж ирэх үе. Энэ үед өсөлт орж ирдэг ч, энэ нь зөвхөн засварын давуу байдалтай.
  • C-р үе: Сүүлийн засварын шат, хамгийн хүчтэй бууралтыг харуулдаг.

Эллиоттын онол нь бүх долгионыг үйл ажиллагааны (actionary) болон хариу үйлдлийн (reactionary) гэж ангилдаг.

• Үйл ажиллагааны долгион (Actionary Waves): Эдгээр нь зах зээлийн үндсэн хандлагыг (өсөлт эсвэл бууралт) илэрхийлдэг бөгөөд давуу долгионы үе шатанд ордог. Үйл ажиллагааны долгионыг "Motive Waves" гэж нэрлэдэг.
• Хариу үйлдлийн долгион (Reactionary Waves): Эдгээр нь зах зээлийн үйл ажиллагааны хариуд үүссэн засварын хөдөлгөөнийг илэрхийлдэг бөгөөд засварын долгионы үе шатанд ордог. Хариу үйлдлийн долгионыг "Corrective Waves" гэж нэрлэдэг.

Эдгээр долгионууд хоорондоо урьдчилан тогтоогдсон хэмнэлтэй бөгөөд зах зээлийн хандлагын өөрчлөлт болон сэтгэл зүй, хүн бүрийн хандлагад нийцэхүйц байдалтай байдаг.

2.2. Эллиотын долгионыг Форекс арилжаанд ашиглах

Эллиотын Долгионы Онол нь Форекс арилжаанд хэд хэдэн өөрийн тусгай ашиг тусыг авчирдаг. Энэ онолыг ашигласнаар, хөрөнгө оруулагчид зах зээлийн хандлагыг урьдчилан таамаглах боломжтой болж, илүү зөв шийдвэр гаргахад тусалдаг.

1. Техникийн шинжилгээ: Эллиотын Долгионы Онол нь техникийн шинжилгээний олон арга хэрэгслүүдтэй сайн уялдаатай байдаг. Тухайлбал, хөдөлгөөнт дундуур шугам (MA), харьцаа (Fibonacci retracement), давтамжийн мэдрэмж (Oscillators) зэрэг хэрэгслүүдтэй хослуулан ашиглах нь үр дүнтэй.
2. Хугацааны таамаглал: Эллиотын долгионуудыг зөв таньснаар, зах зээлийн үнэлгээний хамгийн зөв цаг хугацааг тогтоож болно. 5 долгионы өсөлт болон 3 долгионы засварын тоо хэмжээ нь хэр удаан үргэлжлэхийг урьдчилан мэдэхэд тусална.
3. Зах зээлийн эрсдэл: Эллиотын онол нь зөвхөн арилжааны боломжийг гаргахад туслахгүй, мөн хөрөнгө оруулалтын эрсдлийг удирдах стратеги болдог. Хөрөнгө оруулагчид долгионы дараах засварын үеүүдийг ойлгож, хамгийн аюултай буурсан үед шийдвэр гаргаж чаддаг.

2.3. Эллиотын Долгионы Онолыг хэрэглэх арга

Форекс арилжаанд Эллиотын долгионыг хэрхэн хэрэглэх нь таны арилжааны стратеги, таамаглал, зах зээлийн туршлагаас хамаарна. Гэхдээ зарим практик зөвлөгөө дараах байж болно:

• Техникийн шинжилгээний аргуудтай хослуулах: Эллиотын долгионыг бусад техникийн шинжилгээний хэрэгслүүдтэй хослуулан ашиглах нь үр дүнтэй. Жишээлбэл, хөдөлгөөнт дундуур шугам (MA) болон Fibonacci retracement хэрэглэж, долгионы дуусах цэгийг илрүүлж болно.
• Шийдвэр гаргалтын зорилго: Өсөлтийн үеийн дараах засварын үеийн таамаглалтай тул олон хөрөнгө оруулагчид "буурах" хандлагыг үзэж, хэт хүчтэй өсөлтийн үеийг ашиглан байнга оролцохыг хүсдэг.
• Тогтмол шалгалт хийх: Долгионы онол нь тодорхой хэлбэрүүдийг дагадаг ч зах зээлийн нөхцөл байдал өөрчлөгдсөн үед зөвхөн нэг арга хэрэгслээр шийдвэр гаргахгүй байх нь чухал.

3. Эллиотын Долгионы Онолын Сул Талууд

Эллиотын Долгионы Онол нь байнга өргөн хэрэглэгддэг боловч зарим сул талтай байдаг:

• Долгионы хэлбэрийг зөв тодорхойлох нь хэцүү: Зах зээлийн хөдөлгөөнийг долгионы хэлбэрээр нарийн тодорхойлох нь заримдаа хүндрэлтэй байдаг, тиймээс зах зээлийн үйл явц урьдчилан таамаглахад төвөгтэй байж болно.
• Сэтгэл зүйн үр дагавар: Хөрөнгө оруулагчид зөвхөн өөрийн сэтгэл зүйгээс шалтгаалан зах зээлд хэт итгэж, хэт эрсдэлтэй шийдвэрүүдийг гаргах нь түгээмэл байдаг.

4. Долгионы Зэрэг

Эллиоттын долгионы онолын дагуу долгион нь өөрийн гэсэн зэрэгтэй байдаг. Энэ зэрэг нь долгионы хэмжээ, хугацаа, хөдлөл зэрэг шинж чанаруудыг илэрхийлдэг.

• Дээд зэрэг (Primary Degree): Долгионы хамгийн том хэмжээ бөгөөд зах зээлийн үндсэн хандлагыг илэрхийлнэ.
• Дунд зэрэг (Intermediate Degree): Энэ зэрэг нь дээд зэрэгт байдаг долгионы хэсэг ба түүнд засварын долгионы дараах хөдөлгөөнүүд орно.
• Доод зэрэг (Minute Degree): Энэ зэрэг нь зөвхөн том долгионы жижиг хэсэг болж, зах зээлийн хөдөлгөөнийг жижигхэн хэлбэрээр илэрхийлнэ.

Долгионы зэргийг зөв тодорхойлох нь зах зээлийн хамгийн хүчтэй хандлага, үйл явцын чухал хэсгийг таньж, үр дүнтэй шийдвэр гаргахад тусална.

5. Фибоначчийн Тоонууд

Эллиоттын онолын хэрэглээнд Фибоначчийн тоонууд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Фибоначчийн тоонууд нь байгалийн зохион байгуулалтыг харуулдаг бөгөөд эдгээр тоонууд нь долгионы хэмжээг, үргэлжлэх хугацааг тогтоох үед ашиглагддаг. Эллиоттын онол нь Фибоначчийн харьцааг ашиглан долгионы хэмжээ болон засварын хугацааг таамаглах боломжтой.

• Фибоначчийн дарааллын тоонууд нь: 0, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, гэх мэт.
• Фибоначчийн харьцаа нь: 23.6%, 38.2%, 50%, 61.8%, 100%, 161.8% гэх мэт.

Эдгээр тоонууд нь зах зээлд хүлээгдэж буй эрсдлийг ойлгоход, зах зээлийн хөдлөлийг тодорхойлоход чухал үүрэгтэй байдаг.

Дүгнэлт

Эллиотын Долгионы Онол нь Форекс зах зээлд ашиглахад маш хүчтэй, үр дүнтэй арга хэрэгсэл болдог. Зах зээлийн хандлагыг зөв тодорхойлох, өсөлт болон засварын үеүүдийг мэдэх нь хөрөнгө оруулагчдад зөв арилжаа хийх боломж олгоно. Гэхдээ онолыг зөв ашиглах нь тодорхой туршлага, техникийн мэдлэг шаарддаг. Хэрэв энэ онолыг зөв ашиглаж чадвал Форекс арилжаанд амжилттай хөрөнгө оруулалт хийх нь боломжтой.