Форекс арилжаа нь олон төрлийн индикаторуудыг ашиглах замаар зах зээлийн хандлага, үнийн хөдөлгөөнийг шинжлэх боломжийг олгодог. Индикаторууд нь арилжаачдад зах зээлийн үр өгөөжийг нэмэгдүүлэхэд туслах хамгийн чухал хэрэгслүүдийн нэг юм. Тэгвэл өнөөдөр бид Форекс арилжаанд ашигладаг хамгийн түгээмэл, хамгийн үр дүнтэй 10 индикаторыг танилцуулж, эдгээрийг хэрхэн зөв ашиглах тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг хуваалцаж байна.

1. Хөдөлгөөнт Дундаж (Moving Averages)

Хөдөлгөөнт дундаж (MA) нь хамгийн түгээмэл техник шинжилгээний хэрэгсэл юм. Энэ нь ханшийн хөдлөлийн дундаж утгыг тодорхой хугацаанд тооцоолж гаргадаг. Хөдөлгөөнт дундаж нь ерөнхийдөө 2 төрлийн байдаг: SMA (Simple Moving Average) болон EMA (Exponential Moving Average).

• SMA (Simple Moving Average): Тодорхой хугацааны ханшийн дундаж утгыг тооцоолох хамгийн энгийн аргуудын нэг. Жишээлбэл, 20 өдрийн SMA нь тухайн 20 өдрийн үнийн дундажийг харуулна.
• EMA (Exponential Moving Average): Хурдан хөдөлгөөнт дундаж нь сүүлийн үеийн ханшийн өөрчлөлтүүдэд илүү их жин өгдөг. Энэ нь ханшийн хамгийн сүүлийн өөрчлөлтүүдийг илүү эрчимтэй харуулдаг.

Ашиглах нь:

• Trend-following strategy: Хөдөлгөөнт дундаж нь зах зээлийн хандлагыг тодорхойлоход тусалдаг. Хэрэв үнэ хөдөлгөөнт дундажаас дээш байвал өсөлтийн хандлага (bullish trend), доош байвал бууралт (bearish trend) байх боломжтой.
• Crossover strategy: EMA 50 болон EMA 200 зэрэг хоёр хөдөлгөөнт дундажийн хослолыг ашиглан "buy" болон "sell" дохио авах боломжтой. Хэрэв хурдан хөдөлгөөнт дундаж (short-term) урт хөдөлгөөнт дундаж (long-term)-ийг давбал энэ нь өсөлт эхэлсэн дохио (bullish crossover), харин эсрэгээрээ бол бууралт (bearish crossover) гэж үздэг.

2. Relative Strength Index (RSI)

RSI (Relative Strength Index) нь ханшийн хэт худалдан авсан (overbought) болон хэт зарагдсан (oversold) нөхцөлийг тодорхойлох индикатор юм. RSI нь 0-100 хооронд хэлбэлздэг ба голчлон 30 болон 70 гэсэн түвшинд анхаардаг.

• RSI 70-ийг давбал хэт худалдан авсан нөхцөлд байна (overbought), тиймээс ханш буурах магадлалтай.
• RSI 30-аас буувал хэт зарагдсан нөхцөлд байна (oversold), энэ нь зах зээлд эргэлт гарах магадлалтай.

Ашиглах нь:

• Overbought / Oversold signals: RSI-ийн 70-аас дээш байх үед зах зээл огцом хүчтэй өсөж, бууралт болох магадлалтай. Харин 30-аас доош байх үед ханшийн өсөлт гарах боломжтой.
• Divergence: Хэрэв үнийн өсөлт өндөр түвшинд байхад RSI буурч байвал энэ нь зах зээлийн үнийн хандлагын өөрчлөлт болох магадлалтай.

3. MACD (Moving Average Convergence Divergence)

MACD нь хоёр хөдөлгөөнт дундажийн ялгааг ашиглан зах зээлийн хандлага, эрсдэл, хүлээлтүүдийг тодорхойлдог. MACD нь MACD шугам, Сигналын шугам болон Histogram гэсэн гурван хэсгээс бүрддэг.

• MACD шугам: Энэ нь хоёр хөдөлгөөнт дундажийн ялгааг харуулдаг.
• Сигналын шугам: MACD шугамтай зөрчилдөх үед арилжааны шийдвэр гаргах дохио өгдөг.
• Histogram: MACD ба Сигналын шугамын ялгааг үзүүлдэг график.

Ашиглах нь:

• Crossover strategy: Хэрэв MACD шугам нь Сигналын шугамыг дээшээ давбал энэ нь buy буюу худалдан авах дохио, харин доошоо давбал sell буюу зарах дохио өгдөг.
• Divergence strategy: MACD-ийг ашиглан ханшийн өсөлт эсвэл бууралтыг шинжлэх бөгөөд ханшийн хөдөлгөөнтэй зөрчилдсөн тохиолдолд (divergence), энэ нь ханшийн хандлага өөрчлөгдөх магадлалтайг илтгэдэг.

4. Bollinger Bands

Bollinger Bands нь ханшийн өөрчлөлт болон эрсдэлийг тодорхойлох хэрэгсэл юм. Энэ нь 20 өдрийн SMA дээр суурилсан 3 шугамтай байдаг: нэг төвийн шугам (SMA) болон хоёр гадаад шугамууд (±2 стандарт хазайлт).

• Төв шугам (SMA): Ханшийн хөдөлгөөний дундаж байрлал.
• Гадаад шугамууд: Ханшийн хазайлт ба эрсдэлийг харуулдаг.

Ашиглах нь:

• Band Squeeze: Хэрэв Bollinger Bands-ийн тууз нарийсч байвал ханшийн өндөр хөдөлгөөн гарах боломжтой.
• Overbought / Oversold signals: Хэрэв ханш гадаад шугамын дээд хязгаарыг давбал хэт худалдан авсан (overbought) байна, харин доод хязгаарыг буулбал хэт зарагдсан (oversold) байна.

5. Stochastic Oscillator

Stochastic Oscillator нь хэт худалдан авсан болон хэт зарагдсан нөхцөлүүдийг илрүүлэхэд ашиглагддаг. Энэ нь хоёр шугамаас бүрдэнэ: %K болон %D. Энэ индикатор нь 0-100 хооронд хэлбэлздэг.

• %K шугам нь хамгийн ойрын ханшийн хөдөлгөөнийг харуулдаг.
• %D нь %K-ийн хөдөлгөөний 3 өдөр дундажийг харуулдаг.

Ашиглах нь:

• Overbought / Oversold signals: Хэрэв Stochastic 80-аас дээш бол хэт худалдан авсан (overbought), 20-аас доош бол хэт зарагдсан (oversold) байна.
• Crossover: Хэрэв %K шугам нь %D шугамыг давж гарах үед худалдан авах, харин эсрэгээрээ бол зарах дохио өгнө.

6. Fibonacci Retracement

Fibonacci Retracement бол зах зээлийн ханшийн түвшнүүдийн эргэлт болон эрсдлийг тооцоолох хэрэгсэл юм. Энэхүү индикатор нь Фибоначчийн тоон дараалал дээр үндэслэгдсэн байдаг бөгөөд ханшийн хөдлөл дундаас тодорхой эргэх түвшнүүдийг илрүүлдэг. Фибоначчи нь алдартай тооны дараалал бөгөөд үүнийгээ ашиглан зах зээлийн ханшийн түвшнүүдийн боломжит эргэлтүүдийг шинжилдэг.

Фибоначчийн түвшнүүд нь дараахи 5 үндсэн түвшинд суурилдаг:

• 23.6%
• 38.2%
• 50%
• 61.8%
• 100%

Эдгээр түвшнүүд нь зах зээлийн ханшийн дээд, доод түвшнүүдийн дараа ханшийн эргэлт гарах боломжтой хэсгүүдийг зааж өгдөг.

Ашиглах нь:

1. Retracement Levels: Ханшийн өсөлт эсвэл бууралт бүрт Фибоначчи түвшнүүдийг ашиглан эргэлт гарч болох түвшнүүдийг тодорхойлох боломжтой. Жишээ нь, хэрэв үнэ 100 пункт өссөн бол 38.2% буюу 61.8% гэсэн түвшнүүд нь эргэх магадлалтай байж болох юм.
2. Зах зээлийн төгсгөл (Trend reversal): Хэрэв ханш Фибоначчийн түвшингүүдийн аль нэгний дагуу буурч эсвэл өсч байгаа бол үүнийг хүлээж авах буюу ашиг олох боломжтой. Жишээлбэл, ханш 61.8% зэрэг өндөр түвшинд очих үед зах зээл буурах хандлага руу орж болно.
3. Confirmation tools: Фибоначчи хэрхэн ажиллахыг баталгаажуулахын тулд бусад техник шинжилгээний индикаторуудтай хамт хэрэглэх нь сайн. Жишээлбэл, хэрэв RSI болон MACD таны сонгосон түвшинд хэт худалдан авсан (overbought) эсвэл хэт зарагдсан (oversold) гэсэн дохио өгч байвал, Фибоначчийн түвшинд байгаа эргэлт нь хүчтэй байж болох юм.

7. Average True Range (ATR)

ATR (Average True Range) нь зах зээлийн хувьсах байдлыг хэмждэг индикатор бөгөөд ханшийн хөдөлгөөний дээд, доод түвшин хоорондын зөрүүг тооцоолдог. ATR нь зах зээлд ханшийн хөдөлгөөний хэмжээ, эрсдэлийг тодорхойлж, хэр хүчтэй буюу сулхан хөдөлгөөн байгааг илрүүлдэг. Энэ нь зах зээлийн амархан эрсдэл үүсэх эсэхийг үнэлэхэд ашиглагддаг.

ATR-ийн тооцоолол нь ханшийн хамгийн дээд, хамгийн доод түвшний ялгааг авч тооцдог бөгөөд үүнээс дараагийн өдөр ханшийн өсөлт болон бууралтыг тооцоолно.

Ашиглах нь:

1. Volatility Measurement: ATR-ийн дээд утга нь зах зээлд өндөр эрсдэлтэй хөдлөл гарах магадлалтайг илтгэнэ. Хэрэв ATR өсч байвал энэ нь эрсдлийг ихэсгэж буйг, буурвал зах зээл тогтворжиж байгааг харуулна.
2. Stop Loss Setting: ATR нь арилжаачдад өөрийн stop loss болон take profit түвшнүүдийг тохируулахад тусална. Жишээлбэл, хэрэв ATR өндөр бол, stop loss-ыг илүү өргөн зайд байрлуулах хэрэгтэй, учир нь үнийн хөдөлгөөн өргөн хүрээнд болж магадгүй.
3. Trade Management: ATR-ийг ашиглан арилжааны орлого болон алдагдлын түвшнийг тооцоолох боломжтой. Үүний тулд ATR-ийн утгыг ашиглан тохирох position size (орлогын хэмжээ)-ийг сонгож болно.

8. On-Balance Volume (OBV)

On-Balance Volume (OBV) нь арилжааны хэмжээний шинжилгээгээр ханшийн хөдлөлтэй ямар хамааралтайг тодорхойлдог индикатор юм. OBV нь ханшийн өөрчлөлттэй холбоотой арилжааны хэмжээг тооцоолдог бөгөөд ханшийн өсөлттэй зэрэгцэн арилжааны хэмжээ нэмэгдсэн эсвэл ханшийн бууралтад арилжааны хэмжээ буурсан эсэхийг хэмждэг.

OBV-ийг хамгийн гол зорилго нь зах зээлийн хандлагыг баталгаажуулах юм. Хэрэв арилжааны хэмжээ ханшийн хөдөлгөөний дагуу өсч байгаа бол энэ нь хандлагын баталгаа болох болно.

Ашиглах нь:

1. Confirmation of Trends: Хэрэв ханшийн өсөлттэй зэрэгцэн OBV нэмэгдэж байвал энэ нь хандлага эрчимтэй өсөж байгаа гэсэн дохио өгнө. Харин хэрэв ханшийн өсөлтөд OBV буурч байвал зах зээлийн хандлага эргэлт хийх магадлалтай.
2. Divergence: Хэрэв OBV нь ханшийн хөдөлгөөнтэй зөрчилдөөд байвал энэ нь зах зээлийн хандлагын өөрчлөлт (divergence)-ийн дохио байж болох юм. Жишээ нь, хэрэв ханш өсч байхад OBV буурч байгаа бол энэ нь үнэн хэрэгтээ өсөлт удаашрах буюу эргэх болно гэдгийг илтгэнэ.
3. Breakout Signals: Хэрэв OBV шугам нь шинэ дээд түвшинд хүрч байвал энэ нь зах зээлд "breakout" буюу ханшийн хүчтэй хөдөлгөөн гарах магадлалтайг илтгэнэ.

9. Parabolic SAR (Stop and Reverse)

Parabolic SAR (Stop and Reverse) бол ханшийн хөдлөлд суурилсан, орлого олох, хамгаалалт хийх хэрэгсэл юм. Энэ индикатор нь ханшийн хөдөлгөөний дагуух шугамуудыг илэрхийлж, зах зээлийн хандлагын эргэлтийг илрүүлж өгдөг. Parabolic SAR нь үндсэндээ зах зээлийн хандлагын өөрчлөлт буюу ханшийн эргэлтийн мөчийг тодорхойлдог.

Энэхүү индикатор нь SAR шугамыг ашигладаг бөгөөд энэ нь ханшийн доогуур эсвэл дээр байрлаж байдаг. Хэрэв SAR шугам нь ханшийн доогуур байрлаж байвал өсөлтийн хандлага (bullish trend), харин ханшийн дээгүүр байрлах нь бууралтын хандлага (bearish trend)-ийг харуулна.

Ашиглах нь:

1. Trend Reversal Indicator: Parabolic SAR нь хандлагын өөрчлөлтийг илрүүлэхэд ашиглагддаг. Хэрэв ханшийн хөдөлгөөн нь SAR шугамыг давж гарах юм бол энэ нь зах зээлд эргэлт гарч байгаа дохио болно.
2. Trailing Stop: Parabolic SAR нь stop loss-ийг орлуулах боломжтой бөгөөд ханшийн хөдөлгөөн бүрийн дагуу шинэ "SAR" шугамыг ашиглан эрсдлийг менежмент хийх боломжтой.
3. Exit Strategy: Хэрэв SAR шугам нь ханшийн хөдөлгөөний эсрэг чиглэлд шилжвэл энэ нь арилжаагаа хаах цаг болсон байж болно.

10. Ichimoku Cloud

Ichimoku Cloud нь япон арилжаачдын бүтээсэн цогц стратеги бөгөөд хэд хэдэн индикаторуудыг нэгтгэсэн бүтцээс бүрддэг. Энэ нь ханшийн хандлагын талаар илүү нарийвчилсан мэдээллийг өгч, дэмжлэг болон эсрэгцлийн түвшнүүдийг зааж өгдөг.

Ichimoku Cloud нь дараах 5 үндсэн хэсгээс бүрдэнэ:

• Tenkan-sen (Conversion Line): Товчоор, ханшийн доод ба дээд түвшингүүдийн дундаж.
• Kijun-sen (Base Line): Хугацааны урттай дунд хугацааны дундаж.
• Senkou Span A & B (Leading Span A & B): Ханшийн дэмжлэг болон эсрэгцлийн түвшингүүд.
• Chikou Span (Lagging Line): Ханшийг өмнөх өдрийн ханштай харьцуулах.

Ашиглах нь:

1. Trend Direction: Ichimoku-ийн Cloud нь ханшийн хандлагын төлөвийг илтгэнэ. Хэрэв ханш Cloud-ыг давж байгаа бол өсөлт (bullish), харин эсрэгээрээ бол бууралт (bearish) байна.
2. Support and Resistance: Cloud-ийн доторх хэсгүүд нь ханшийн дэмжлэг болон эсрэгцлийн түвшингүүдийг тодорхойлдог. Үүнтэй холбогдуулан арилжааны шийдвэр гаргах нь үр дүнтэй байдаг.
3. Crossover Signals: Tenkan-sen (Conversion Line) болон Kijun-sen (Base Line) шугамын хоорондын crossover нь арилжааны дохио өгдөг. Хэрэв Tenkan-sen Kijun-sen-г давбал энэ нь өсөлтийн дохио, харин эсрэгээрээ бол бууралтын дохио юм.

----

Эдгээр 10 индикатор нь Форекс арилжааны хамгийн түгээмэл, үр дүнтэй хэрэгслүүдийн нэг юм. Тэдгээрийг хэрэглэхэд арилжаачид илүү олон боломжуудыг нээж, зах зээлийг илүү оновчтой шинжилж, стратегиа боловсронгуй болгох боломжтой.