Форекс зах зээлд арилжаа хийхэд хамгийн чухал ойлголтуудын нэг бол спред (spread) юм. Энэ нь валютын хосуудын худалдаа хийхэд арилжааны өртөг, ашгийг тодорхойлох чухал хүчин зүйл болдог. Хэрвээ та Форекс арилжаанд оролцож байгаа бол спредийн талаар сайн ойлголттой байх нь амжилттай арилжаа хийхэд туслах болно.

Энэ нийтлэлд бид спред гэж юу болох, хэрхэн ажилладаг, болон түүний төрлүүдийг жишээгээр тайлбарлах болно.

Спред гэж юу вэ?

Спред гэдэг нь валютын хослолуудын худалдан авах (Bid) ба зарах (Ask) үнийн ялгааг илэрхийлдэг. Өөрөөр хэлбэл, хэрвээ та валютын хослол худалдаж авах гэж байгаа бол Ask үнэ, харин зарах гэж байгаа бол Bid үнэ гэсэн үг. Спред нь эдгээр хоёр үнийн хоорондох ялгаа юм.

Жишээ нь:

• Bid үнэ: 1.2500
• Ask үнэ: 1.2502

Энд спред нь 1.2502 - 1.2500 = 0.0002 буюу 2 пипс болно.

Спредийн төрөл

Форекс зах зээл дээр спредийн хоёр үндсэн төрөл байдаг:

• Тогтмол спред (Fixed Spread): Тогтмол спред нь зах зээлийн нөхцөл байдлаас үл хамааран тогтмол байдалтай байдаг. Энэ нь зарим хөрөнгө оруулагчдад таатай байдаг, учир нь ямар ч үед тодорхой үнийн ялгаатай арилжаа хийх боломжтой. Тогтмол спредийн давуу тал нь та арилжаагаа төлөвлөсөн үнийн ялгавартай хийх боломжтой.
• Өөрчлөгддөг спред (Variable Spread): Өөрчлөгддөг спред нь зах зээлийн нөхцөлөөс хамаарч өөрчлөгддөг. Хэрвээ зах зээл тогтуун байвал спред бага байх ба зах зээл их хөдөлгөөнтэй үед спред өндөр болно. Энэ нь таны арилжааны өртөгийг өөрчлөх боломжтой.

Спредийг хэрхэн тооцох вэ?

Спредийг тооцоолохдоо та Bid болон Ask үнийн ялгааг авна. Өөрөөр хэлбэл:

Спред = Ask үнэ - Bid үнэ

Жишээ:

• Bid үнэ: 1.3000
• Ask үнэ: 1.3005

Спред нь 1.3005 - 1.3000 = 0.0005 буюу 5 пипс байна.

Спредийн жишээ

Жишээ 1: EUR/USD хос

• Bid үнэ: 1.1250
• Ask үнэ: 1.1252
• Спред: 1.1252 - 1.1250 = 0.0002 (2 пипс)

Жишээ 2: GBP/USD хос

• Bid үнэ: 1.3500
• Ask үнэ: 1.3505
• Спред: 1.3505 - 1.3500 = 0.0005 (5 пипс)

Жишээ 3: USD/JPY хос

• Bid үнэ: 110.250
• Ask үнэ: 110.280
• Спред: 110.280 - 110.250 = 0.030 (3 пипс)

Спредийн нөлөө

Спред нь таны арилжааны үр ашгийг тодорхойлох нэгэн хүчин зүйл юм. Спред том байх тусам арилжааны зардал өндөр болно. Тиймээс хэрвээ та олон удаа худалдаа хийх гэж байгаа бол спред нь таны нийт зардлыг нэмэгдүүлэх эрсдэлтэй.

• Жишээ: Хэрвээ та EUR/USD хос дээр 5 пипсийн спредтэй арилжаа хийж, 20 удаа худалдаа хийсэн бол та 100 пипсийг спредийн зардалд төлөх хэрэгтэй болно.

Спредийн давуу болон сул талууд

Давуу талууд:

• Тогтмол спред: Бага зэрэг таамаглахад амархан. Хэрвээ та тогтмол спредтэй арилжаа хийх юм бол худалдааны өртгийг урьдчилан тооцоолж болно.
• Өөрчлөгддөг спред: Хэрвээ зах зээл тогтуун байна, та бага спредтэй арилжаа хийх боломжтой болно.
• Жижиглэнгийн хөрөнгө оруулагчдын дансанд гэрээний гүйцэтгэлийг бүрэн хангаж, үнийн гулсалтыг арилгана.
• Тэд тогтворгүй байдлын үед тогтвортой байж, өндөр хэлбэлзэлтэй, хөрвөх чадвар багатай үед тогтвортой байдлыг санал болгодог.
• Автоматжуулсан системийг ашигладаг арилжаачид мэдээлэлтэй шийдвэр гаргахад зориулсан тогтмол спредийн хэмжээг мэдэх нь ашигтай байдаг.

Сул талууд:

• Тогтмол спред: Үүний аюултай тал нь зах зээлийн нөхцөл байдлаас үл хамааран тодорхой хэмжээний спред хэвээр байж болно. Энэ нь зах зээл их амархан өөрчлөгдөх үед асуудал үүсгэж болзошгүй.
• Тогтмол спред санал болгож буй брокерууд хэлбэлзэл, тэдгээрийн ашиг, солилцооны ашгийг харгалзан үздэг бөгөөд үүний үр дүнд шимтгэлд найдахгүйгээр тогтмол спредүүд өсдөг.
• Тогтмол спред бүхий гүйцэтгэлийн дансууд өндөр хэлбэлзэлтэй үед дахин үнийн санал авах боломжтой бөгөөд энэ нь арилжаанд ороход хүндрэл учруулж, скалперуудад саад учруулах эрсдэлтэй байдаг.
• Өөрчлөгддөг спред: Заримдаа зах зээлийн өндөр чөлөөт байдал болон олон худалдан авалт эсвэл зарагдаж байгаа үед спред нь ихсэх боломжтой.

Спредийн арилжаанд нөлөөлөх хүчин зүйлс

Спред нь зах зээл дэх олон хүчин зүйлээс хамаардаг:

• Зах зээлийн орчин: Зах зээл тогтворгүй үед спред өндөр байж болно.
• Арилжаа хийх хугацаа: Өдөр эсвэл шөнө арилжаа хийх үед спред өөрчлөгддөг. Жишээ нь, амралтын өдрүүдэд спред өндөр байх магадлалтай.
• Томоохон валютын хослолууд: EUR/USD, GBP/USD зэрэг томоохон валютын хосуудын спред нь харьцангуй бага байдаг, харин жижгүүдийн хосуудын спред өндөр байх магадлалтай.
• Трейдерийн хэмжээнээс хамаарах: Хэрвээ та том хэмжээний арилжаа хийж байгаа бол брокер тань танд илүү сайн спред санал болгож болно.

Дүгнэлт

Форекс зах зээлд спред нь худалдааны зардалтай холбоотой чухал ойлголт бөгөөд энэ нь таны арилжааны үр ашгийг тодорхойлох гол хүчин зүйлүүдийн нэг юм. Спредийн хэмжээ нь зах зээл, арилжааны төрлөөс хамаарч өөрчлөгдөх тул үүнийг зөв менежмент хийх нь чухал. Тогтмол спред болон өөрчлөгддөг спред хоёулангийн давуу болон сул талуудтай тул өөрийн арилжааны хэрэгцээнд тохирсон брокер болон стратеги сонгох нь хамгийн чухал юм.

Форекс арилжаа хийх үед спредийг анхааралтай судлах нь таны нийт зардлыг хянахад туслах бөгөөд эрсдэлтэй нөхцөлд илүү амжилттай ажиллах боломж олгоно.